Architect Maarten Gerben Eelkema (1883-1930): de grote onbekende

Architect Maarten Gerben Eelkema (1883-1930): de grote onbekende

Toen ik de bouwtekeningen van het huis van opa en oma aan de Meerweg bestudeerde ontdekte ik dat de architect Eelkema was. Dat is toch de architect van de dienstwoning van Sassenhein (1922) en het Helperzwembad (1925), beide Rijksmonumenten? Wonderlijk dat Eelkema bijna niet bekend is in Haren maar wel in Helpman. Daar heeft hij veel huizen ontworpen, hele straten zelfs (zie “Stadjerspaleizen”, ISBN 978905402209).

Maar wie was hij, wat heeft hij in Haren gebouwd en waar dan? Ik ben op onderzoek uitgegaan. Eelkema is in Westerbork geboren, opgeleid in Groningen. Als architect A.J. Sanders in 1909 plotseling overlijdt neemt de 26 jarige Eelkema het bedrijf over. Hij trouwt in 1910 in Haren met de Helpense Hermina Jacoba Suers en krijgt twee dochters. Eelkema is beïnvloed door de architectuur van de Amsterdamse School. De Groningse stijl is een "verstrakte variant" met minder decoraties en golvende lijnen. Hij zag het als "beeldhouwen in architectuur". Eelkema is in 1930 op 46 jarige leeftijd overleden.


Onderzoek in het archief van Haren leverde op dat Eelkema tussen 1915 en 1925 in Haren 50 panden ontworpen heeft : twee winkelpanden, vrijstaande woningen, dubbele woningen, herenhuizen, beneden- en bovenwoningen. Ze staan aan de Rijksstraatweg (19), Julianalaan (4), Lutsborgweg (1), Westerse Drift (4) en Meerweg (20). In 1919 heeft Eelkema hotel café Promenade (voormalige Handy, tegenwoordig villa Aaf) verbouwd tot een beneden- en bovenwoning. 

Alle woningen in het centrum zijn winkelpanden geworden. Voortuintjes en erkers aan Rijksstraatweg en Meerweg zijn verdwenen, bovenverdiepingen hebben vaak nog wel een woonfunctie. Aan de Rijksstraatweg zijn 5 voormalige woonhuizen cafetaria, herenkledingzaak, winkel in verlichting en chinees restaurant (vroeger kruidenier Meijer later Wakker) geworden. Drie panden zijn afgebroken. Aan het begin van de Meerweg zijn 5 winkels gekomen, grenzend aan de modezaak. Dit pand is altijd winkel geweest en was jarenlang sigarenwinkel. Aan de Westerse Drift is één woning een meubelwinkel.Kenmerkende panden zijn o.a. Huize Welkom, hoekpand Julianalaan, vrijstaande woning Westerse Drift, twee niet gelijktijdig gebouwde samengevoegde woningen en twee dubbele woningen met geïntegreerde schoorsteen aan de Meerweg.
Op de website www.oldgo.nl staan foto’s van alle panden inclusief korte toelichting.

Hermien Noordhoff voor de Harense Historische Vereniging Old Go
Dit artikel is gepubliceerd in Haren de Krant januari 2020

Old Go

De Harense Historische Vereniging Old Go is opgericht in januari 2010 en houdt zich bezig met de geschiedenis van de voormalige gemeente Haren. De gemeente bestond uit de dorpen Haren, Glimmen, Onnen en Noordlaren en de buurtschappen Essen, Dilgt en Hemmen. Op 1 januari 2019 is de gemeente Haren in het kader van de gemeentelijke herindeling samengegaan met de gemeenten Groningen en Ten Boer. 

Gevarieerd aanbod

Lezingen en excursies

Organisatie Open Monumentendag 

Uitgave van Harens Old Goud, 2x per jaar, een tijdschrift met een breed aanbod van artikelen en oude foto's

Publicaties in Haren de Krant

Presentatie en promotie op evenementen.

Info-centrum

Kom eens langs in het Info-centrum van Old Go! Elke eerste donderdag van de maand kunt u van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor inzage in ons archief. We hebben een luisterend oor voor uw (oude) verhalen met of zonder foto’s. Voor vragen en informatie kunt u mailen naar info@oldgo.nl. Het adres is: Oude Brinkweg 12A, Haren; de trap op naar boven.   

Contact

Wilt u lid worden?  Zie ons aanmeldingsformulier. 

Heeft u een algemene vraag of opmerking:  info@oldgo.nl

Wilt u een artikel of foto's aanbieden voor Harens Old Goud: redactie@oldgo.nl