De Dorpskerk van Haren bestaat uit de toren, het schip en het koor en uit nog een bouwdeel, dat in beschrijving en bespreking steeds een beetje onderbelicht is: de Consistorie. Tijd omdat te veranderen. Het bouwdeel is gebouwd in de tijd dat de Kerkenraad van de Hervormde gemeente en het College van Kerkvoogden en Notabelen meer ruimte nodig had om te vergaderen, toen Ons Centrum nog niet bestond.
Daarvoor werd er steeds of bij een van de kerkvoogden of notabelen vergaderd, zo groot was die groep niet. Maar de kerkenraad werd steeds talrijker en het vergaderen bij de predikant thuis kon niet langer, sinds de pastorie was verdwenen bij de aanleg van het nieuwe kerkhof aan de Kerkstraat rond 1850.
Er werd naar oplossingen gezocht en ook gevonden, een consistorie aan de kerk en het koor vast, met een aparte ingang, een vergadergebouw met een zolder waar de administratie kon worden opgeborgen. Een architect werd gezocht en gevonden in de persoon van een bouwkundig medewerker van de gemeente Groningen, de heer Nicolaas Willem Lit, een onderwijzerszoon, geboren in Veenendaal in 1833, overleden in Groningen in 1907. In 1861 trouwde hij met een dochter van een graanhandelaar uit Utrecht. Hij was opzichter van stadswerken, ambachtsschoolleraar en architect te Groningen. Van zijn hand zijn enkele bouwwerken bekend, o.a. het inmiddels verdwenen gebouw, de Loge van de vrijmetselaars aan de Turfsingel, dat hij ontwierp samen met J.A. Mulock Houwer en G. Nijhuis en de verbouwde Hervormde kerk te Warffum.
Het gebouw of consistorie bestaat uit een vergaderruimte, met een toilet en een keukentje en is een aantal jaren geleden opnieuw ingericht. Tijdens of na de oorlog werd de ruimte ook gebruikt als klaslokaal omdat de Duitse of Canadese troepen de school hadden gevorderd. Ongetwijfeld zullen er Harenaars zijn die nog les hebben gehad in de consistorie. Hoewel het gebouw niet erg goed past bij koor en schip is het functioneel in gebruik. Omdat gas en elektra en verlichting nog niet gemeengoed waren, zijn grote ramen toegepast en de detaillering van de bovenzijde van de ramen kan geslaagd genoemd worden.
Gebruik is gemaakt van Wikipedia, de vrije encyclopedie.
Roelof van Wijk
Dit artikel is verschenen in Haren de Krant oktober 2024