Op een donkere vrijdagmiddag 29 november 2013 is er speciaal voor leden van Old Go een excursie over het opgravingsterrein. Ondanks het steeds slechter wordende weer zijn er toch zo'n 15 belangstellenden. Archeoloog Elma Schrijer van Archeodienst Noord leidt ons rond.
‘In deze put is de fundering gevonden van de voorloper van de Emdaborg, de Popkenhof, genoemd naar de eigenaar Popko Everardi d’Embda. Dit zijn zgn. rooswinkels, kloostermoppen van een specifiek formaat, te dateren in de 16e-eeuw. Waarschijnlijk zijn ze niet hergebruikt geweest, want ze zijn allemaal heel. We weten dat pas zeker als we er eentje losbikken en daarop geen sporen van ouder cement vinden. In deze put treffen we ook groepjes van telkens drie gepunte palen aan die tot in de keileem geslagen zijn. Wat dat betekent is nog een raadsel.
We willen deze put doortrekken zodat we beter kunnen zien hoe de fundering doorloopt, maar voorlopig staat er een lantaarnpaal in de weg. Van de Emdaborg hebben we niets teruggevonden, waarschijnlijk is die gebouwd op de fundering van de in 1739 afgebroken Popkenhof.’
We staan bij een andere put. ‘Hier zie je verkleuringen in de grond die wijzen op menselijke activiteit. Dat grote zwarte stuk is niets ouds, daar was de kantine van de sportclub. Die schuine lijn? Dat zijn de leidingen die naar de kantine liepen. Die vierkanten vormen een regelmatig patroon dat doorloopt in de put hiernaast. We hebben nog geen idee wat het is.'
'Hier hebben we een stuk gracht gevonden dat niet op oude kaarten staat. Mogelijk een oudere afsluiting van het borgterrein. We hopen verderop de sporen van een brug over deze gracht te vinden.
Stukken van grachten die wel op kaarten staan, zijn we herhaaldelijk tegengekomen. Met een breedte van vijf meter en een diepte van drie zijn ze erg fors voor een sloot om de tuin van een buitenhuis.
Bij zo’n gracht om een borgstee denk je dan in Groningen dat hier wellicht een steenhuis gestaan heeft. Daar is niets van teruggevonden. Als het er al geweest is, kunnen alle sporen bij de bouw van de Emdaborg vernield zijn. Bij de aanleg van de voetbalvelden is de grond heel diep verstoord, dus als het steenhuis daar gelegen heeft, vinden we er niets van terug.’
Iets verder op in dezelfde put: ’Kijk hier heb je een muurtje van hergebruikte kloostermoppen, los gestapeld, sommige kapot, andere gehalveerd. Hier kan nooit een stevig gebouw op gestaan hebben, misschien een houten schuur? De leiding van de moderne betonnen waterleiding gaat dwars door het oude muurtje.’
Er staat een vitrine met vondsten: scherven van een baardmankannnetje, een loden kogel, een schep die in de gracht is aangetroffen (moet je je voorstellen dat met dit gereedschap de gracht is gegraven!), een reisheilige van een centimeter of vier uit de 14e-eeuw. Uit die tijd is hier geen gebouw bekend. Wellicht is dit beeldje verloren door een pelgrim op weg naar klooster Yesse?
Het is een opgraving in uitvoering met nog tal van onbeantwoorde vragen.
Ingrid Smit
