De Veenweg is in 1862 aangelegd, als verbinding met Paterswolde, een dijk in het laagveengebied tussen Hoornsediep en Eelderdiep. Dit gebied staat op een kaart als 'slecht hooiland' met een paar turfgaten en enkele verspreide boerderijen. Het land zal 's winters goeddeels onder water gestaan hebben, de naam Ónlandse Dijk geeft aan dat het noch land, noch water, maar een soort moeras was. Een moeizaam bestaan, het klooster Maria ten Hoorn, naamgever van de wijk Corpus den Hoorn, kon het niet volhouden.
Na aanleg van de dijk ontstond hier enige bewoning, sinds 1910 wordt de huidige Veenweg aangeduid als Halfweg, soms als Eelderwolde I. Er ontstond in een uithoek van Haren een levendige buurtschap met een bakker, een smid en een café. Geen school, de kinderen gingen naar Groningen. Haren lag aan de overkant van het Noord-Willemskanaal, een lange weg via de Hoornsedijk die 's winters slecht begaanbaar was. Op de plaats van de huidige voetpaden liep een sloot, met bruggetjes naar de huizen die allemaal op huiswierden gebouwd waren. Enkele van de wierden zijn nog te zien maar de meeste voortuinen zijn opgehoogd. Aan de zijkant is vaak hoogteverschil te zien, de achtertuinen liggen tot een meter lager dan de voortuinen. De weg loopt schuin door de toen bestaande percelen; ook dat is te zien, vooral aan de oostzijde: de perceelsgrens staat het eerste stuk dwars op de Veenweg, maar na een paar meter maken sloten en heggen een knik.
In 1915 annexeerde de stad het dorp Helpman, evenals een groot gedeelte van kadastraal Helpman, maar dit stuk bleef Haren, tot 1969. Toen knabbelde de stad ook dit stukje eraf. Voor de bewoners had dat het voordeel dat er riolering werd aangelegd, voor die tijd moest men het doen met de beerput. Ook dat is nog merkbaar, soms zijn er nog resten van die put aanwezig, bij de oudere huizen zit het toilet niet bij de voordeur maar achterin. Dat zal ooit een houten huisje of een aanbouwtje geweest zijn. Gek genoeg is er nog één adres aan de Veenweg tot nog steeds als adres Haren heeft, nr. 46, de Meerschapsboerderij.
Ingrid Smit voor de Harense Historische Vereniging Old Go
Dit artikel is gepubliceerd in Haren de Krant april 2021