De Open Monumentendag op 11 en 12 september 2021 werd ingevuld met een afwisselend en corona-proof programma.
Op zaterdag werd gestart met een lezing van Jaap Wierenga over bouwstijlen die zijn toegepast bij de villabouw in Haren. Aan de hand van foto’s liet Jaap diverse voorbeelden zien van architectonisch interessante panden. Vaak ging het bij die panden om een mengvorm van toegepaste bouwstijlen. De percelen werden in de jaren na 1920 steeds groter (er moest ruimte zijn voor stalling van een auto) en de plafonds (door de komst van elektrische verlichting) lager. De grotere percelen boden vaak de mogelijkheid mooie tuinen aan te leggen. Jaap schuwde niet nu en dan zijn persoonlijk oordeel uit te spreken over een verkeerd uitgevoerde rietbedekking of de toepassing van een bouwstijl alleen ten faveure van de architect zonder rekening te houden met het praktisch gebruik.
Eppo van Koldam legde bij de ingang van het Julianapark aan de Rijksstraatweg uit, hoe dit park tot stand was gekomen. De kort na 1920 gebouwde vijf woningen aan de Rijksstraatweg vormen het front van het park. De woningen aan de achterzijde van het park aan de Weg voor de Jagerskampen zijn ca 10 jaar later gebouwd. Dat kun je duidelijk zien. Twee van deze woningen hebben de status van rijksmonument. Midden in het park staan drie geschakelde woningen. Expres wat weggedrukt en bovendien nauwelijks als drie woningen herkenbaar. Eppo wees nadrukkelijk op de relatie tussen de ontwikkeling van Haren als forensendorp en de aanleg van de elektrische tramlijn.
Jaap Wierenga liep vervolgens met de groep door de Weg van de Jagerskampen en de Heide en Watersteeg naar de Rijksstraatweg. Onderweg wees hij op diverse bouwstijlen en bijzonderheden. Zo lijkt bij het huis De Jagerskampen een duidelijke relatie aanwezig met een vakantie in Zwitserland of een verlangen daar naar. Het pand Rijksstraatweg 242 heeft er ooit compleet anders uitgezien, maar is vervolgens zo ingrijpend verbouwd, dat van het oorspronkelijk pand nog slechts een paar kenmerken te zien zijn. Jammer, naar het oordeel van de meeste deelnemers.
Terug in het dorp verzorgde Henk Bazuin en rondleiding langs de buitenzijde van onze dorpskerk. Als je aandacht hebt voor de details, is van die buitenzijde een hoop af te lezen. Dichtgemetselde gescheiden toegangsdeuren voor de mannen en de vrouwen. Sporen in de muren van aanbouwen die ooit ten zuiden van de kerk hebben gestaan. Aan de noordzijde de aanwijzingen, dat hier de pastorie uit de tijd voor de reformatie heeft gestaan. En je kijkt er zo makkelijk aan voorbij, maar met de witte stenen in de muur werden de rijen aangegeven op de begraafplaats.
Aan dit programma werd op zaterdagochtend en -middag in twee shifts door ruim 50 personen deelgenomen.
Op zondag namen Hermien Noordhoff en Henk Dröge in totaal 16 personen mee op een fietstocht langs diverse kunstwerken in historisch perspectief in de gemeente. Het weer liet hen niet in de steek en het was voor veel deelnemers een bijzondere ervaring om te zien, dat in Haren langs de weg meer kunstobjecten aanwezig zijn dan je in het doorgaans vluchtige voorbijgaan ziet. Voor de fietstocht was een boekje gemaakt met daarin de te bekijken kunstwerken. Dit boekje is via deze link te bekijken. In interview over de fietstocht met ons bestuurslid Henk Dröge is gepubliceerd op de site van Oog TV (https://www.oogtv.nl/2021/09/fietstocht-in-haren-op-open-monumentendag-je-kunt-kunstwerken-eens-goed-bekijken/
Parallel aan het programma in Haren was er in Noordlaren een kleine tentoonstelling van middeleeuwse vondsten in Noordlaren in de Batholomeuskerk. Henny Groenendijk verzorgde zowel zaterdag als zondag een korte lezing. Op beide dagen mocht hij zo’n 50 personen onder zijn gehoor rekenen. De deelnemers aan het speciale programma in Noordlaren ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het kerkhof rekenen we dan niet mee.
(Foto Hermien Noordhoff: Jaap Wierenga geeft uitleg tijdens de wandeling)