Op 7 februari 1958 heeft Harens burgemeester F.W. van Ketwich Verschuur een gesprek met de heer J.M. Postema en een vertegenwoordiger van Esso BV. De beide heren geven aan, dat Postema voornemens is het inmiddels behoorlijk in verval geraakte pand van de familie Van Iddekinge (ooit de glorieuze villa Rezzago) aan de Rijksstraatweg te kopen en zijn garagebedrijf naar deze locatie te verplaatsen. Van Ketwich Verschuur geeft aan, dat de gemeente hiermee waarschijnlijk wel zal instemmen, mits de nieuwe garage van voldoende architectonische kwaliteit zal zijn en zal passen in het straatbeeld, dat de gemeente op het oog heeft voor de Rijksstraatweg tussen de Meerweg en de Botanicuslaan. Voorts claimt Van Ketwich medezeggenschap van de gemeente bij de herbestemming van de bestaande garage, die dan nog gevestigd is in het pand, dat ik in mijn vorige column ‘Garage Postema en slager Kamps’ heb beschreven.
Een raadsvoorstel van 16 maart 1961 geeft duidelijkheid over de door de gemeente gewenste herbestemming. Het college van BenW schrijft tot het inzicht te zijn gekomen, dat het voor de structuur van het dorp Haren zeer gewenst is een overzichtelijke wegkruising naar de Rijksstraatweg te ontwikkelen tegenover de Molenweg. Dit kan alleen als de panden van Postema en Kamps worden afgebroken. De gemeente heeft deze panden op 11 november 1960 al van Postema en Kamps gekocht onder voorbehoud van goedkeuring van de gemeenteraad. Na het akkoord van de gemeenteraad kan de afbraak plaats vinden en een start worden gemaakt met de planning van de wijk, die dan nog Molenkwartier wordt genoemd, maar die we nu kennen als de Molenbuurt. Overigens vergt de verdere uitwerking van deze plannen nog zoveel tijd, dat pas op 31 maart 1964 aan aannemer Hoeksema uit Siddeburen de opdracht kan worden gegeven tot de sloop.
Met de aankoop van de panden van Postema en Kamps is de gemeente er inderdaad nog niet. Ook de grond voor de nieuwe wijk zelf moet nog verworven worden. Een belangrijke stap in dat traject is de koop van de boerderij met bijbehorende landerijen van de familie Ottens. Deze boerderij heeft als adres Rijksstraatweg 113, maar staat midden in de huidige Molenbuurt, waar nu de Verweylaan is. De boerderij is historisch onlosmakelijk verbonden met de Harense familie Van Hemmen. Ik verwijs naar mijn column ‘De voorouders van Antonie Jans (Van Hemmen) deel I’ van 27 december 2017. Na te lezen op www.oldgo.nl onder publicaties/column Harener Historie. Deze aankoop wordt in het voorjaar van 1964 afgerond. Twee jaar eerder heeft de gemeente dan al de boerderij van Wolter Gosens Groenendal aangekocht. Deze boerderij stond aan de Rijksstraatweg (nr. 97) op de plaats van de huidige Potgieterlaan.
De nieuw aangelegde ontsluitingsweg op de plaats van de panden van Postema en Kamps krijgt de naam Vondellaan. Het adresboek van 1966 vermeldt aan de laan slechts drie adressen: nr. 2 Wassalon ‘De Wit’; nr. 4 ‘Prinses’, speciaalzaak in baby- en kleuterartikelen, corsetteriën en lingerie; nr. 6 ‘Marlo’, exclusieve damesmodes. Alle drie in het bouwblok aan de noordzijde van de Vondellaan. Dit bouwblok is begin 60’er jaren al gerealiseerd op de locatie van het in februari 1940 afgebrande hotel-café De Jagtwagen. Naar de laatste exploitant van de Jagtwagen krijgt het nieuwe hotel-café- restaurant in dit pand de naam ‘Horst’. Eind 60’er jaren volgt dan de bebouwing aan de noordzijde van de laan in de vorm van de Vondelflat. De bovenstaande foto laat een mooie momentopname zien en toont ons, dat de veranderingen ook de laatste 50 jaar niet stil hebben gestaan.
Op de vanaf de molen gemaakte foto is te zien dat de Vondelflat net gereed is gekomen. Een aantal woningen op de bovenste etage moeten nog worden ingericht. De haaks op de Vondelflat staande Hondsrugflat is nog niet gerealiseerd. Voor de bouw van de Vondelflat is de dubbele woning Rijksstraatweg 123 en 125 (zie mijn vorige column) afgebroken. Drie woningen tussen de nieuwe garage Postema en de Vondellaan moeten nog worden afgebroken om plaats te maken voor de Hondsrugflat. Ook aan de overzijde van de Rijksstraatweg zijn er grote veranderingen. Geheel rechts zien we nog een hek staan om de onbewoonbaar verklaarde woningen Rijkstraatweg 136 en 138. Inmiddels staat hier nieuwbouw. Gaan we verder naar links dan zijn een aantal panden gehandhaafd (de nummers 122 tm 134). Het eerste pand met een voortuin is Rijksstraatweg 130. Dat is dan de woning annex huisartsenpraktijk van dokter Bruins. Drie woningen verder komen we bij een pand dat weer dichter aan de weg staat. Als u de foto goed bekijkt, ziet u een uithangbord in de vorm van een bril van de optiekzaak van M. Nieuwold. Later vestigt de heer Woldendorp in dit pand een elektronicazaak annex videotheek (begin 1986 verhuist naar Kromme Elleboog 5). Nu is het weer in gebruik als woning. Als we dan weer een pand overslaan komen we bij Rijksstraatweg 120. In dit pand opent Willem Hilberdink in 1972 een winkel in sportartikelen. In 1977 komt echter al een einde aan deze winkel. De panden Rijksstraatweg 112 tm 120 worden dan afgebroken ten behoeve van de bouw van een negental nieuwe woningen. De fa. Eitens heeft een paar jaar eerder op Rijksstraatweg 110 de oude woning op de foto al vervangen door nieuwbouw. Over de bebouwing verder noordelijk aan de Rijksstraatweg valt ook nog wel het een en ander te vermelden, maar dat bewaar ik voor een andere keer.
(Foto: Jan Buwalda voor het Harener Weekblad)
De columns ‘Harener Historie’ worden geschreven door Eppo van Koldam. Iedere twee weken verschijnt een nieuwe column. De eerste 78 columns zijn verschenen in het Harener Weekblad. De serie is per 1 april 2020 voortgezet op www.oldgo.nl. Dit is digitale column nr. 47.