Afschuwelijk ongeluk Meerweg

Afschuwelijk ongeluk Meerweg

Op zaterdagavond 15 juni 1935 treffen vijf vrijgezelle jongemannen elkaar bij de kapper in Haren. Ze besluiten die avond eens stevig op stap te gaan. Een van hen, de 22-jarige Gerrit Horst, huurt bij de garagehouder F. Venema aan de Stationsweg (nu Jachtlaan 4, locatie Aldi) een auto. Daarmee vertrekken de broers Jacob en Jans Klinkhamer, wonende bij hun moeder Kerkstraat 38 te Haren, de kappersknecht Jelke Boerema, de in Groningen wonende Jan van der Ploeg en de genoemde Gerrit Horst in de late avond richting de binnenstad van Groningen. Daar bezoeken ze het café de Waagbar, behorende bij het café De Waag op de hoek van de Grote Markt en de Guldenstraat. Hun vriend Albert Pama is hier buffet chef. Albert Pama woont bij zijn broer in Haren, die daar een café heeft op het adres Rijksstraatweg 158 (nu Yugo). Na sluitingstijd van zijn bar sluit hij zich bij het groepje aan.

Met z’n zessen in de auto toeren de heren vervolgens langs cafés in Peize, Eelde en Paterswolde. De cafébazen worden gewoon uit hun bed gebeld om hen van de nodige alcoholica te voorzien. Om vijf uur in de vroege zondagochtend bezoeken ze nog een café te Eelde. Gerrit Horst, de chauffeur van de auto, drinkt stevig mee. Uiteindelijk gaat het dan via de Meerweg terug naar Haren. Overmoedig geworden door de alcohol trapt Gerrit Horst het gaspedaal stevig in. Nu maakt de Meerweg vlak voor de brug over het Noord-Willemskanaal een flauwe bocht naar links. Maar die bocht dateert van 1953. Tot die tijd volgt de weg het oude tracé met een haakse bocht vlak bij het kanaal en daar gaat het voor de vrienden mis. Vreselijk mis. Met een snelheid van zo’n 90 km per uur knalt de auto tegen een boom.

Twee jongens, die in de vroege ochtend aan de andere kant van het kanaal bij het Harener vaartje zitten te vissen, hebben de auto al van verre horen aankomen. Vervolgens horen ze een harde knal. Ze springen snel op hun fiets en rijden over de brug om te kijken wat er aan de hand is. Wat zij aantreffen is niet best. Buiten de auto liggen twee zwaargewonden en in de auto zitten er ook nog twee. Vreemd genoeg zijn ook twee inzittenden, chauffeur Gerrit Horst en Jan van der Ploeg, ongedeerd. Een van de jongens fietst snel naar wijkzuster Wartena, die aan de Meerweg 90 woont. Deze waarschuwt onmiddellijk ook dokter Kruizinga (Rijksstraatweg 130). Als dokter Kruizinga en zuster Wartena op de plek des onheils aankomen, blijken Jan Pama en Jelke Boerema al overleden. Zij verlenen eerste hulp aan de broers Klinkhamer en regelen, dat ze worden afgevoerd naar het Academisch Ziekenhuis in Groningen. De stoffelijke overschotten van Pama en Boerema worden overgebracht naar het nabijgelegen tolhuis annex brugwachterswoning van Jan Nijdam en zullen daar worden gekist.

Uiteraard is inmiddels ook de politie ter plaatse om een onderzoek in te stellen. Dan blijkt echter Gerrit Horst spoorloos verdwenen. Volgens het verhaal was hij zo in de war geraakt door het ongeluk, dat hij een fiets had gepakt en daarmee linea recta naar zijn moeder aan de Nieuwlandsweg 51 was gereden. De politie haalt hem daar weer uit zijn bed en neemt hem mee naar het gemeentehuis voor verhoor.

Drie dagen later komt uit Groningen het droeve bericht, dat Jacob Klinkhamer in het ziekenhuis aan zijn verwondingen is overleden. Zijn broer Jans is dan inmiddels alweer thuis. Gerrit Horst wordt dood door schuld verweten. De rechtbank te Groningen veroordeelt hem daarvoor op 28 november 1935 tot een half jaar gevangenisstraf en een jaar ontzegging van de rijbevoegdheid. Bovendien moet hij garagehouder F. Venema f.100,- betalen.

In de kranten wordt uitvoerig aandacht geschonken aan het ernstige ongeluk. Foto’s zijn er in die tijd in de kranten echter nog niet of nauwelijks. Dat gemis wordt enigszins ondervangen door het wekelijks verschijnend blad ‘Het Noorden in woord en beeld, geïllustreerd familie-weekblad voor Groningen en Drenthe’. Dit blad besteedt in de uitgave van vrijdag 21 juni 1935 aandacht aan het ongeluk met daarbij twee foto’s. De ene foto is van de boom waar de auto tegenaan is gebotst. De andere foto is gemaakt bij de brug met het tolhuis waar de lichamen van de twee dodelijke slachtoffers heen zijn gebracht. Het is wat wrang om te moeten constateren, dat we door het afschuwelijk ongeluk een uniek kijkje krijgen op de situatie bij de Meerwegbrug in 1935. Op de foto, die hierboven is afgebeeld, kijken we richting het dorp Haren. Rechts staat het tolhuis bewoond door Jan Nijdam. Dit huis is in 1945 op last van de Duitse bezetter afgebroken, omdat men vrij schootsveld wilde hebben vanaf de Harense kant van de brug. Jan Nijdam is in 1935 56 jaar oud. Mogelijk zien we hem met zijn vrouw Willemtien Snijder geheel rechts op de foto. De brug zien we achter de lantaarnpaal. Het kanaal is in deze tijd nog veel smaller dan tegenwoordig. Links van de lantaarnpaal is de slagboom voor de tol omlaag. Aan de andere kant van de brug komt de nog bestaande woning Meerweg 145 in beeld. In 1935 had Albertus Nijdam hier een bakkerij annex café. Wat op de foto vooral opvalt, is het grote aantal bomen bij de brug.

Na de oorlog is de brugwachterswoning niet herbouwd. Dit betekende ook, dat er vanaf die tijd feitelijk geen tol meer werd geheven. Na lange onderhandelingen besloot de gemeente in 1948 de weg inclusief de brug over te nemen van de Kunstweg Maatschappij Haren-Paterswolde. Daarmee kwam ook formeel – als laatste openbare weg in de provincie Groningen - aan de tolheffing een einde.

De columns ‘Harener Historie’ worden geschreven door Eppo van Koldam. Iedere twee weken verschijnt een nieuwe column. De eerste 78 columns zijn verschenen in het Harener Weekblad. De serie is per 1 april 2020 voortgezet op www.oldgo.nl. Dit is digitale column nr. 50.

Old Go

De Harense Historische Vereniging Old Go is opgericht in januari 2010 en houdt zich bezig met de geschiedenis van de voormalige gemeente Haren. De gemeente bestond uit de dorpen Haren, Glimmen, Onnen en Noordlaren en de buurtschappen Essen, Dilgt en Hemmen. Op 1 januari 2019 is de gemeente Haren in het kader van de gemeentelijke herindeling samengegaan met de gemeenten Groningen en Ten Boer. 

Gevarieerd aanbod

Lezingen en excursies

Organisatie Open Monumentendag 

Uitgave van Harens Old Goud, 2x per jaar, een tijdschrift met een breed aanbod van artikelen en oude foto's

Publicaties in Haren de Krant

Presentatie en promotie op evenementen.

Info-centrum

Kom eens langs in het Info-centrum van Old Go! Elke eerste donderdag van de maand kunt u van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor inzage in ons archief. We hebben een luisterend oor voor uw (oude) verhalen met of zonder foto’s. Voor vragen en informatie kunt u mailen naar info@oldgo.nl. Het adres is: Oude Brinkweg 12A, Haren; de trap op naar boven.   

Contact

Wilt u lid worden?  Zie ons aanmeldingsformulier. 

Heeft u een algemene vraag of opmerking:  info@oldgo.nl

Wilt u een artikel of foto's aanbieden voor Harens Old Goud: redactie@oldgo.nl