Persoonlijke diensten in Haren

Persoonlijke diensten in Haren

Grote delen van het archief van de voormalige gemeente Haren zijn terug te vinden op internet.
Deze informatie komt uit het politiereglement van 1864, zo’n 150 jaar geleden.
 
In hoofdstuk III worden de aard en de duur van persoonlijke diensten waartoe ingezetenen volgens wetgeving kunnen worden opgeroepen genoemd:
-bij brand en brandgevaar
-bij dijkdoorbraak of overstroming of gevaar daarvan
-zamenscholing (spelling 1864) of oproer of gevaar van het laatste
-versperring van wegen en wateren
-te houden nachtwachten bij toerbeurten
-het doen van verpligte (spelling 1864) nabuurdiensten
-het doen van boer-werken waar die gebruikelijk zijn.
 
De oproeping wordt gedaan door het kleppen van de klok en geldt voor mannen van 18-65 jaar.
De eerste vier diensten zijn niet afkoopbaar of door plaatsvervanging te regelen, voor de laatste drie diensten is er wel een plaatsvervanging geregeld.
Het niet nakomen van de verpligting wordt gestraft met een boete 10-25 gulden of 1-3 dagen gevangenisstraf.
Iets meer over de nabuurschappen en nabuurpligten.
 
Iedere wijk, er zijn er 3, in de gemeente is in afdelingen verdeeld, elk aangeduid met een hoofdletter, en zo’n afdeling, in totaal gaat het om 13 stuks, is een op zichzelf staande nabuurschap die een wijk- of buurtmeester hebben die door het gemeentebestuur aangesteld wordt en die toeziet op de naleving en uitvoering van de pligten. Onder die nabuurpligten wordt verstaan  het verlenen van persoonlijke hulp en bijstand door ingezetenen onderling, bij sterfgevallen, in nood en dergelijke omstandigheden.
 
In het reglement wordt uitgebreid beschreven welke personen ‘nabuur’ zijn en in welke volgorde. En los van de bepaling dat alleen mannen deze pligt hebben wordt er voor de vrouw in barensnood een uitzondering gemaakt, vier naburige gehuwde vrouwen of weduwen zijn verpligt om haar bij te staan.
Vroeger was alles beter verzuchten oudere mensen vaak, dat is maar ten dele waar maar dit reglement laat een grotere betrokkenheid op elkaar, al dan niet bij wet ‘afgedwongen’, zien dan vandaag de dag het geval is.
 
Gertjan Hakkaart voor de Harense Historische Vereniging Old Go

Dit artikel is geplaatst in Haren de Krant augustus 2022.

Old Go

De Harense Historische Vereniging Old Go is opgericht in januari 2010 en houdt zich bezig met de geschiedenis van de voormalige gemeente Haren. De gemeente bestond uit de dorpen Haren, Glimmen, Onnen en Noordlaren en de buurtschappen Essen, Dilgt en Hemmen. Op 1 januari 2019 is de gemeente Haren in het kader van de gemeentelijke herindeling samengegaan met de gemeenten Groningen en Ten Boer. 

Gevarieerd aanbod

Lezingen en excursies

Organisatie Open Monumentendag 

Uitgave van Harens Old Goud, 2x per jaar, een tijdschrift met een breed aanbod van artikelen en oude foto's

Publicaties in Haren de Krant

Presentatie en promotie op evenementen.

Info-centrum

Kom eens langs in het Info-centrum van Old Go! Elke eerste donderdag van de maand kunt u van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor inzage in ons archief. We hebben een luisterend oor voor uw (oude) verhalen met of zonder foto’s. Voor vragen en informatie kunt u mailen naar info@oldgo.nl. Het adres is: Oude Brinkweg 12A, Haren; de trap op naar boven.   

Contact

Wilt u lid worden?  Zie ons aanmeldingsformulier. 

Heeft u een algemene vraag of opmerking:  info@oldgo.nl

Wilt u een artikel of foto's aanbieden voor Harens Old Goud: redactie@oldgo.nl