Momenteel wordt er aan de Oosterweg in Haren een grote opgraving gehouden op het terrein van de voormalige Emdaborg. De archeologen van Archeodienst Noord zijn al een aantal weken druk in de weer de sporen van vroeger tijden bloot te leggen. Old Go sprak met senior-archeoloog Elma Schrijer en hoorde hoe het allemaal in zijn werk ging.
Het is een enorm terrein dat jullie aan het afgraven zijn.
Hoe lang gaat deze opgraving duren?
We zijn op 11 november begonnen en hebben van de gemeente Haren vier week de tijd gekregen om te kijken wat er allemaal in de grond zit. Waarschijnlijk zijn we halverwege december klaar. Uiteindelijk zullen we 1,4 hectare hebben blootgelegd.
Hebben jullie de Emdaborg al gezien?
Kleine stukjes ervan wel. Tot nu toe zijn we puin tegengekomen op de plekken waar de muren liepen, maar de gehele contouren van de borg hebben we nog niet gevonden. Wellicht gebeurt dat nog. Wel zijn we dakpannen en bakstenen tegenkomen. Ook hebben we aardewerk gevonden en een aantal oude wijnflessen, allemaal uit de tijd van de Emdaborg. En we hebben kunnen vaststellen dat de borg wel degelijk was omgeven door een gracht, zoals op een oude kaart is te zien. Deze gracht hebben we op drie plekken opgegraven en het blijkt drie-en-een-halve meter diep te zijn. Daarnaast hebben we nog de vijver terug gevonden die binnen de gracht lag in de tuin van de Emdaborg. Deze is op een oude kaart terug te vinden.
Er is natuurlijk wel meer gebeurd in dit gebied dan alleen de bouw van een borg. Wat hebben jullie nog meer gevonden? Het leuke is dat we onder de plek van de Emdaborg de fundering tegen zijn gekomen van een oudere voorganger. Deze fundering is gemaakt van grote bakstenen, rooswinkels geheten, die dit gebouw zo rond 1600 dateren.
Hoe diep moet je gaan om oudere sporen tegen te komen?
Niet eens zo heel diep. De oudste sporen komen we al tegen op één meter diepte. Dan zitten we in de ijzertijd, maar helaas blijkt dat deze sporen toch veel verstoord zijn door de bouw van de latere borg en de tuinen er omheen. Wie weet krijgen we nog de kans een klein stukje buiten het terrein van de borg op te graven. Zou leuk zijn om daar sporen tegen te komen van de vroegste boeren die hier in dit gebied hun akkers hadden. Gelukkig hebben we nog wel sporen uit de middeleeuwen gevonden.
Wat gebeurt er met de vondsten? Krijgen de inwoners van Haren ook nog eens de kans deze te zien?
De vondsten worden allereerst genummerd als ze uit de grond komen. Dit omdat het van belang is te weten uit welke laag ze kwamen en hoe oud ze zijn. Dan worden de vondsten naar Zevenaar gestuurd, waar het hoofdkantoor is van Archeodienst, om te worden gewassen en gecatalogiseerd. De mooiste vondsten komen dan weer terug naar Haren, waar ze zullen worden tentoongesteld in de vitrine op het gemeentehuis. Uiteindelijk worden alle vondsten opgeslagen in het noordelijke archeologische depot in Nuis.
Gebruiken jullie ook metaaldetectors?
Jazeker. Als we een nieuwe sleuf graven dan gaat iemand met een detector eerst alles af om te kijken of er metalen vondsten in de grond zitten, zoals munten of beslag. Ook gaan ze met metaaldetectors de afgegraven grond bij langs om te kijken of daar niet toevallig iets in zit wat ze over het hoofd hebben gezien.
Wat gebeurt er als het regent?
Als het regent gaan we gewoon door. Dan wordt het hier wel een enorme blubberzooi, maar we hebben van de gemeente nu eenmaal maar vier weken de tijd gekregen en we moeten alle tijd benutten die we hebben.
Er is een open dag geweest. Was daar wat belangstelling voor?
De belangstelling van inwoners is er altijd. Een opgraving spreekt wat dat betreft toch altijd tot de verbeelding en wij vinden het leuk als mensen een kijkje komen nemen. Als archeoloog ben je tenslotte niet alleen bezig de geschiedenis bloot te leggen, maar het is ook belangrijk mensen erover te vertellen.
Het leuke van de open dag was dat er 's ochtends vier schoolklassen kinderen waren die kwamen kijken. Ook was er een speciale rondleiding voor de leden van Old Go en 's middags zijn andere belangstellenden langs geweest. Helaas was het niet zo mooi weer, maar toch weerhield dit de mensen er niet van even te komen kijken.
Ingrid Smit heeft een verslag geschreven van de door Old Go georganiseerde excursie naar de opgraving, zie excursie opgravingen Emdaborg november 2013.