Bericht uit de Noord-Ooster van 19 november 1932: "Hedenmorgen omstreeks 7 uur is de ruim 50-jarige S. B. van Hoogezand, tewerk gesteld bij de werkverschaffing aan de Hoornsche Dijk te Haren, met zijn fiets in het Noord Willemskanaal gereden en verdronken. Zijn lijk werd na eenigen tijd dreggen opgehaald. De man laat een groot gezin achter".
Het blijkt te gaan om Steven Boiten (52), vader van 8 kinderen, getrouwd met Anna Kat Bieze. Ik probeer me de situatie voor te stellen. Op een donkere morgen in november om 7 uur op de Hoornsedijk zijn betekent uiterlijk om 6 uur vertrekken uit Hoogezand. Welke weg heeft hij genomen, de puinweg over Waterhuizen of de langere maar betere weg over Kropswolde en Zuidlaren? Straatverlichting zal er nauwelijks geweest zijn. Hoe laat was hij 's avonds weer thuis? Was er een plek waar hij zijn boterham tussen de middag warm en droog kon opeten? Een man op een fiets met een rijwielplaatje met het gat dat hem voor iedereen als steuntrekker herkenbaar maakte. Het gat dat aangaf dat de fiets op zon- en feestdagen niet gebruikt mocht worden. Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat die fiets bij het begin van de werkverschaffing nieuw was , moet die na een aantal tochten op de totaal onbegaanbare Hoornsedijk een verroest geval geweest zijn. De Hoornsedijk toen is te vergelijken met een drijfnatte zandweg nu waar net zwaar verkeer over heen gegaan is. Een ploegje van dergelijke armoedzaaiers ploetert over de dijk. Eentje glibbert weg, het kanaal in. De rest probeert tevergeefs hem in de kou en het donker te redden. Zijn vrouw zal niet veel steun gekregen hebben. De werkverschaffing was al bittere armoe, er zal gekort zijn omdat er nu immers één mond minder te voeden was.
Brevet van luiheid
Bij de feestelijke opening op 31 mei 1933 is geen woord gezegd over dit bedrijfsongeval. Integendeel, Boerema, de veelgeprezen burgervader van Haren, gaf de werkers aan de dijk 'een brevet van luiheid'. De burgemeester knipte een lint door en reden de genodigden per auto over dijk naar de thé in het stadspark.
Klein kringetje
Burgemeester Boerema was de zoon van een steenfabrikant. In 1906 werd zijn vader burgemeester van Delfzijl. Hij werd daar in 1922 opgevolgd door Buiskool die eerder burgemeester van Vlagtwedde was. Buiskool was als inspecteur van de werkverschaffing één van de genodigden bij de opening. Hij was in kringen van steuntrekkers berucht door zijn optreden bij de werkverschaffing in Jipsinghuizen. Boerema is na zijn komst naar Haren in 1910 meteen energiek aan de gang gegaan met een Plan van Uitleg voor tuinstad Helpman-Haren, dat expliciet beoogde te voorkomen dat hier 'mingegoeden' zouden gaan wonen. Haren moest een villadorp voor welgestelden worden.
Ingrid Smit
Bronnen:
berichten uit het Nieuwsblad van het Noorden van 9 november 1932 en 1 juni 1933, via Delpher
- bericht uit de Noord-Ooster van 19 november 1932, via Delpher
- Joost Kingma: Tuinstad Haren, blz. 62-64 ISBN97890 5452 184 6