Driehoekjes

In vrijheid je weg kiezen en toch de uitgesleten paden betreden.  In Nederland wordt in de openbare ruimte tegenwoordig niets meer aan het toeval overgelaten. Alles wordt bedacht, uitgewerkt, getekend, gepland en vervolgens conform bestek uitgevoerd. Bekijk de maquette van de te bouwen nieuwe wijk aan de Oosterweg in Haren in de hal van het gemeentehuis maar eens. Elke grens, elk stukje groen, water, elke weg en elk pad bestaat vooraf op papier. Dat heet stedenbouwkunde.

Dat was in het verleden wel anders. Vroeger ontstond dit allemaal vanzelf. Iedereen was bezig op zijn eigen stuk grond en bouwde net zoals het uitkwam. Dat gebeurde bij voorkeur op vaste (zand)grond. En daar kwam je door via de hoogste plekken te reizen. Omdat iedereen dat deed ontstonden er zo langzamerhand herkenbare, begaanbare routes door het land. Tijdens dat eeuwenlange proces van mensen die hun weg zochten door het landschap zijn al die oude wegen ontstaan. En omdat mensen nu eenmaal graag de gemakkelijkste weg kiezen werden de bochten afgesneden. Zo zijn de 'driehoekjes' ontstaan die je hier en daar nog tegenkomt in de gemeente Haren. Een paar mooie voorbeelden: Noorderzanddijk/Oosterweg, Gieselgeer/Onneresweg, Meentweg/Brinkweg (de foto links), Westerse Drift/Wilhelminalaan (de foto rechts), Vogelzangsteeg/Lageweg. En u kent er ongetwijfeld nog meer.

Mensen uit moderne nieuwe plaatsen als Lelystad of Almere snappen niets van zo’n driehoekje. Die zien en gebruiken het als een (bijzonder vormgegeven) rotonde. Volgens de verkeerskundigen een gevaarlijke situatie. En dan kan er vanwege de verkeersveiligheid wel eens zo’n eeuwenoud driehoekje sneuvelen. En dan verdwijnt er weer een stukje leesbare geschiedenis uit onze openbare ruimte.

Er zit ook iets weemoedigs in. Het verliezen van een stukje vrijheid. De vrijheid om met elkaar gaandeweg je eigen weg te maken. Het niet gebonden zijn aan een vooraf uitgestippelde route. En zo samen de juiste weg te vinden. Mensen zitten over het algemeen zo in elkaar dat ze de gemakkelijkste route nemen. Soms nemen we de binnenbocht of zijn we wat kort door de bocht. En soms vliegen we uit de bocht. Laten we onze paden zoveel mogelijk samen ontdekken, kiezen en maken. Dan mogen ze uitgesleten raken, het zijn wel onze wegen.

Theo Berends