Toen ik de bouwtekeningen van het huis van opa en oma aan de Meerweg bestudeerde ontdekte ik dat de architect Eelkema was. Dat is toch de architect van de dienstwoning van Sassenhein (1922) en het Helperzwembad (1925), beide Rijksmonumenten? Wonderlijk dat Eelkema bijna niet bekend is in Haren maar wel in Helpman. Daar heeft hij veel huizen ontworpen, hele straten zelfs (zie “Stadjerspaleizen”, ISBN 978905402209).
Maar wie was hij, wat heeft hij in Haren gebouwd en waar dan? Ik ben op onderzoek uitgegaan. Eelkema is in Westerbork geboren, opgeleid in Groningen. Als architect A.J. Sanders in 1909 plotseling overlijdt neemt de 26 jarige Eelkema het bedrijf over. Hij trouwt in 1910 in Haren met de Helpense Hermina Jacoba Suers en krijgt twee dochters. Eelkema is beïnvloed door de architectuur van de Amsterdamse School. De Groningse stijl is een "verstrakte variant" met minder decoraties en golvende lijnen. Hij zag het als "beeldhouwen in architectuur". Eelkema is in 1930 op 46 jarige leeftijd overleden.
Onderzoek in het archief van Haren leverde op dat Eelkema tussen 1915 en 1925 in Haren 50 panden ontworpen heeft : twee winkelpanden, vrijstaande woningen, dubbele woningen, herenhuizen, beneden- en bovenwoningen. Ze staan aan de Rijksstraatweg (19), Julianalaan (4), Lutsborgweg (1), Westerse Drift (4) en Meerweg (20). In 1919 heeft Eelkema hotel café Promenade (voormalige Handy, tegenwoordig villa Aaf) verbouwd tot een beneden- en bovenwoning.
Alle woningen in het centrum zijn winkelpanden geworden. Voortuintjes en erkers aan Rijksstraatweg en Meerweg zijn verdwenen, bovenverdiepingen hebben vaak nog wel een woonfunctie. Aan de Rijksstraatweg zijn 5 voormalige woonhuizen cafetaria, herenkledingzaak, winkel in verlichting en chinees restaurant (vroeger kruidenier Meijer later Wakker) geworden. Drie panden zijn afgebroken. Aan het begin van de Meerweg zijn 5 winkels gekomen, grenzend aan de modezaak. Dit pand is altijd winkel geweest en was jarenlang sigarenwinkel. Aan de Westerse Drift is één woning een meubelwinkel.Kenmerkende panden zijn o.a. Huize Welkom, hoekpand Julianalaan, vrijstaande woning Westerse Drift, twee niet gelijktijdig gebouwde samengevoegde woningen en twee dubbele woningen met geïntegreerde schoorsteen aan de Meerweg.
Op de website www.oldgo.nl staan foto’s van alle panden inclusief korte toelichting.
Hermien Noordhoff voor de Harense Historische Vereniging Old Go
Dit artikel is gepubliceerd in Haren de Krant januari 2020