De heer Egbert Vos is opgegroeid in een boerderij aan de Molenkampsteeg, toen nog een leeg gebied. Hier volgt zijn verhaal, dat hij grotendeels zelf heeft aangeleverd. Ik ben op 10 april 1929 in Haren geboren. Men zei altijd dat ik op de Steeg ben geboren, maar het was een zandweg. Mijn lagere school was aan de Kerkstraat, de Christelijke Nationale school. Er was ook een noodlokaal aan de Nieuwlandsweg. De MULO waar ik later naar toe ging lag ook aan de Kerkstraat. Wij gingen altijd op de klompen naar school. Aangezien het boerenbedrijfje van mijn vader te klein was om er een goed bestaan in te vinden ben ik geen boer geworden, hoewel ik dat wel graag had gewild. Ik heb werk gevonden bij de Belastingdienst en heb er 40 jaar gewerkt.
Mijn voorouders
Omstreeks het jaar 1900 vertrok het gezin van Harmanus Vos en Fennegiena Grasmeijer uit Foxhol en ging wonen in het boerderijtje aan de Achterste Mickelhorst in Haren op de plek waar nu een geheel verbouwde woonboerderij staat. (Oude Middelhorst nr. 71/ hoek Tussenziel). Het gezin bestond uit vader, moeder en drie zonen: Klaas, Tamme en Wiert en één dochter: Annechiën.
Mijn ouders
Wiert, die later mijn vader zou worden, trouwde in 1911 met Roelfien Horst, wonende aan de Molenkampsteeg nr. 16. Het jonge paar ging wonen in een nabijgelegen boerderij op de Achterste Mickelhorst (hiervan is helaas geen foto beschikbaar). Op die plek stond in het verre verleden het Buitenhuis Mickelhorst (nu staat daar een burgerhuis, Oude Borg 6). Om naast de karige opbrengst uit het boerenbedrijfje aan wat bijverdienste te komen, huurden ze de vlakbij gelegen eendenkooi van eigenaar Holtkamp. In de literatuur wordt een eendenkooi omschreven als een 'inrichting tot het vangen van wilde eenden'. Nu hanteert men een dubbelloops jachtgeweer om aan eendenbouten te komen, maar in die tijd ging dat via een eendenkooi. Overal in Nederland kwamen dergelijke 'inrichtingen' wel voor. Bij het vangen van de eenden maakte men gebruik van tamme lokeenden. Speciaal voor de eendenvangst opgeleide kooikerhonden deden hun best om de eenden langs de kant in de richting van de vangnetten (fuiken) te blaffen. Mijn ouders gebruikten daarvoor hun hondje Molly.
De eerste wereldoorlog
Toen in 1914 de eerste wereldoorlog uitbrak en de algemene mobilisatie werd afgekondigd moest mijn vader twee jaar in militaire dienst. Er braken daardoor voor het jonge gezin moeilijke tijden aan. Vooral voor mijn moeder die het boerenwerk door de week veelal alleen moest verrichten. De boerenmannen kregen voor bijzondere werkzaamheden zoals hooien, gelukkig wel vaak verlof. Na het overlijden van mijn moeders moeder, mevrouw Roelfien Horst-Bazuin verhuisden ze in 1917 naar de Molenkampsteeg nr. 16.
De verhuizing
Boerderij Molenkampsteeg 16 van de familie Vos in zomertooi
Hoe die verhuizing precies is gegaan weet ik niet (mogelijk met een boerenwagen, toen nog zonder luchtbanden) maar wel weet ik dat zich daarbij een probleempje voordeed. Nee, niet met die wagen maar met Molly. Het hondje weigerde pertinent met de verhuiswagen mee te gaan. Alle mooie woorden ten spijt, het lukte niet om hem van gedachten te doen veranderen. Mogelijk was hij door al het gedoe rond het inpakken en inladen van de verhuisboedel van slag geraakt. Hij vluchtte de Oosterpolder in! In geen velden of (zand)wegen meer te bekennen. Ook niet in de Eendenkooi. Met pijn in het hart werd besloten dan maar zonder Molly te vertrekken…
De volgende morgen toen mijn moeder voor het eerst weer in haar ouderlijk huis wakker werd, hoorde ze bij de achterdeur een verdacht geluid. Niet lang daarna kon ze een van geluk (of van de lange speurtocht) hijgende Molly in de armen sluiten.
Boerderij van de familie Vos
Boerderij Molenkampsteeg 16 van de familie Vos in wintertooi
Mijn vader had een kleinschalige boerderij met negen koeien en een paar kalveren. Ook wat bouwland achter de boerderij. Hij huurde de boerderij van de familie Nathans en elk jaar werd op 1 mei en 1 november de huur betaald.
De boerderij is gebouwd in 1840 en afgebroken in 1960. Vele wegen in Haren waren vroeger zandwegen, waarvan de Molenkampsteeg er één was. Vóór het huis bevond zich een appelhof (appel-, peren- en pruimenbomen), alsmede een weiland achter het bouwland. Het erf bestond uit een deel dat in gebruik was als moestuin en een deel voor akkerbouw. De totale oppervlakte inclusief bebouwing en erf bedroeg ongeveer 1 hectare. Op de foto waar nu een heg zichtbaar is, liep vroeger een sloot, die zich uitstrekte tot aan de Onnerweg. In een koude winter heb ik daar ooit mijn eerste scheve schaats gereden. Bij de ingang van het huis op de dam bevond zich vroeger een wit houten hek, gemarkeerd door twee grote lindebomen. Bij de achterkant van het huis bevond zich ook nog een dam om op het erf te komen.
De boerderij van mijn vader kreeg in de oorlog waterleiding. In 1947 is mijn vader met het 'boeren' gestopt.
Verdere bebouwing Molenkampsteeg
Boerderij van de familie Eggens
Jarenlang stond ons boerderijtje er eenzaam en alleen. Later kwam er aan de zuidkant van de weg bebouwing zoals het boerderijtje van Luikinga, (later Eggens, met het bekende snoepwinkeltje, zoute dropjes, salmiak en zoethout voor een cent) vlakbij de spoorwegovergang. (zie ook het verhaal uit Haren de Krant van 2011)
Dan komt een paar honderd meter naar achteren gebouwd op nr. 4 het huisje van de familie Noord, dat stond met de achterkant vlak langs de spoorsloot, ongeveer op de plek waar zich nu een parkeerplaatsje bevindt aan de (verlengde) Middelhorsterweg, ter hoogte van de laagbouwwoningen van de Sitterweg. Het was te bereiken via een doodlopend zandweggetje, dat begon tussen de panden 2 en 6 aan de Molenkampsteeg (inrit boerderij Dunnebacke, nr. 6).
Huis van de familie Noord
Vervolgens komt het dubbele winkelpand, nr. 8 en 10, met de kruidenierswinkel van Zuiderveld (later Flikkema/Harmsma) en de kapperszaak van Sikkema (later Teune) en nu Marco & Miranda. Dan staat er nog een dubbele woning op de nr. 12 en 14. Op de plek waar de boerderij van Vos stond, staat nu een blok rijtjeshuizen, nr. 16 t/m 22. Rond 1920 begon de woningbouwvereniging Haren met bebouwing van de noordkant van de weg. Die huizen met de bekende puntdaken staan er nu nog.
Tot zover de herinneringen van Egbert Vos.
De heer Egbert Vos is in maart 2013 geïnterviewd door mevrouw Trijnie Brunt en heeft hierbij grote delen van zijn verhaal zelf aangeleverd. De foto’s, behalve die van boerderij Eggens, zijn alle uit de collectie van de heer Vos.