De nieuwsgaring van kranten verliep vroeger totaal anders dan nu. Journalisten bestonden nog niet. Het nieuws voor de kranten werd aangeleverd door plaatselijke correspondenten. Deze waren vaak enorm trots op hun dorp en wilden dat in de krant graag uitdragen. Bovendien wilden ze niet voor elkaar onder doen, waar het bijzonderheden betrof. Vaak namen kranten berichten van elkaar over, waardoor lokale berichten soms ook in landelijke dagbladen verschenen. Uit diverse kranten heb ik zo wat vermeldingen verzameld over bijzondere natuurverschijnselen.
Zingende nachtegaal in februari
In de Groninger Courant wordt het volgende gelezen: Als eene zeldzaamheid kan gemeld worden, dat door twee voetgangers, gaande den weg over Noordlaren naar de Punt, op donderdag jl. den 26 februarij, in het bosch van den heer van Hasselt de nachtegaal is gehoord en de vlinders rondvlogen, even als of het midden in den zomer ware (Rotterdamsche Courant, 5 maart 1846)
Vroege lente
Men berigt ons, dat men Zaturdag avond l.l. tusschen Helpman en Haren reeds eene vledermuis zag rondvliegen, even als dit gewoonlijk eerst in April wordt waargenomen, als het lenteweder n.l. gunstig is. Vele musschen hebben reeds haar nest gereed en enkele al eijeren gelegd. Ook zijn er spreeuwen, die reeds beginnen te nestelen. Hier en daar worden ook al kivieten gezien, zoodat het schijnt, alsof de lente hare komst een paar maanden wil vervroegen (Groninger Courant, 4 februari 1851).
Waalsche boonen midden in de winter in vollen bloei
Als eene bijzonderheid kan vermeld worden, dat sedert eenige dagen in den tuin van de weduwe Sjobbema op de Middelhorst, gemeente Haren, eenige Waalsche boonen in vollen bloei staan, doch die dit jaar niet gepoot zijn, maar van een vorig gewas zijn opgeschoten. Een liefhebber van planten en bloemen hier ter stede heeft gisteren een exemplaar daarvan ten geschenke ontvangen (Groninger Courant, 28 januari 1853)
Bijzonder schaap te Dilgt
Als eene bijzonderheid wordt ons medegedeeld, dat bij den landbouwer A. van Hemmen, te Dilgt, gemeente Haren, in de vorige week van een 3-jarig schaap, daags voor derzelver bevalling van 2 lammeren, op een keer ruim vijf kan biest is gemolken. Dit geval vond in het vorige jaar met hetzelfde schaap ingelijks plaats, gevende alstoen 3 kan (Groninger Courant, 2 april 1856).
Oostermoersche vaart groeit dicht
De scheepvaart op de Oostermoersche vaart is bijna geheel gestremd. Niet alleen door den lagen waterstand, maar ook door de waterplanten, vooral door het watermos, die de vaart onbruikbaar maken. Wel zijn arbeiders bezig, om de waterplanten te snijden, maar de planten blijven in de vaart liggen; zij drijven op een hoop, vormen een dam, die de arme schippers weg moeten maken om verder te kunnen komen. In Haren, Noordlaren en Zuidlaren is het watermos al gebezigd als mest op de akkers. Zomervruchten willen er best in tieren. 't Geeft lekkere aardappels en beste haver (Provinciale Drentsche en Asser Courant, 8 augustus 1876).
Lage waterstand in Zuidlaardermeer
Als een bewijs van lagen waterstand, die dit jaar bijna overal buitengewoon is, kan gemeld worden, dat onlangs door eenige personen een schip, beladen met hooi, midden door het Zuidlaardermeer is getrokken. Het boomen of schuiven ging te moeilijk. Daarom sprongen ze in 't water en trokken het schip zóó naar de bestemde plaats. Volgens zeggen van bejaarde menschen is dit nog nimmer gebeurd (Provinciale Drentsche en Asser Courant, 19 juli 1883).
Zeldzame vogel
Een der ingezetenen van Noordlaren had dezer dagen bij het nazien zijner netten in het meer, eene zonderlinge vangst. In plaats van visch toch, vond hij daarin twee zeldzame vogels, die hij levend mocht machtig worden. Tusschen de twee en drie voet groot, met scherpen, elsvormigen, ongetanden bek, gekuifden kop, de pooten bijna aan het einde van het achterlijf, schijnen zij te behooren tot het duikersgeslacht (gehoornde duiker), dat in de omstreken van de Noordpool te huis behoort en als trekvogel op zijne tochten somtijds onze kusten bezoekt (Haagsche Courant, 30 mei 1884).
Vroegrijpe kuikens
Als iets buitengewoons diene, dat Dekens te Dilgt in het bezit is van 6 kiekens, welke 28 april jl. zijn geboren en in de vorige week eieren begonnen te leggen (Nieuwsblad van het Noorden, 7 september 1892).
Enorme beetwortel te Noordlaren
Als een bijzonderheid kunnen wij mededeelen dat er in den tuin van den heer J. Timmer, winkelier te Noordlaren, een beetwortel is gegroeid, die een zwaarte van vijf en een halve kilogram heeft (Nieuwsblad van het Noorden, 4 december 1895).
Nog meer vroegrijpe kuikens
Haren, 28 juli. Als iets bijzonders in de hoenderwereld kan van hier worden gemeld, dat de heer R. Abels, in het bezit van Italiaansche kuikens, die, ongeveer 5 maanden oud, nu reeds aan den leg zijn. Deze kuikens zijn door tussenkomst van den heer J.G. Geertsema Jullens, expediteur in raskippen, geleverd aan de heer R. Abels (Nieuwsblad van het Noorden, 30 juli 1897)
Hert in Appelbergen
Wat hier sedert menschenheugenis niet is voorgevallen, heeft zich deze week vertoond: een hert heeft de omliggende bosschages tot zijn verblijfplaats gekozen. Eenige arbeiders hebben het gezien en opgejaagd. Het moet zich schuil houden in de Appelbergen (Nieuwsblad van het Noorden, 1 juni 1906).
Of de twee boeren op de foto ook een bijzondere koe hadden, is niet duidelijk. Ik denk het wel, want anders kwamen ze vast niet op de foto. Maar het is wel een mooi plaatje. Weet u wie het zijn?
De columns ‘Harener Historie’ worden geschreven door Eppo van Koldam. Iedere twee weken verschijnt een nieuwe column. De eerste 78 columns zijn verschenen in het Harener Weekblad. De serie is per 1 april 2020 voortgezet op www.oldgo.nl. Dit is digitale column nr 15.
Naschrift 15 oktober 2020. Op mijn vraag wie de twee boeren op de foto zijn, kreeg ik al snel een antwoord van Hein Bekenkamp: ‘Twee rasechte, in hart en ziel Onner boeren, en jaren bestuurslid van de onderlinge veefondsverzekering, Jan Kooi en Lammert Berends, met de koe Rozalina’.