Mijn vorige column sloot ik af met de belofte terug te komen op de nieuwbouw op de locatie van het ‘huis met de pilaren’, dat laatstelijk als bijkantoor van de Handels- en Landbouwbank in gebruik was. Die nieuwbouw ziet u op de bovenstaande foto uit de privé verzameling van Henk Boomker. Dit was van 1934 tot 1964 het straatbeeld als je vanuit de Molenweg richting de Rijksstraatweg reed.
Op 22 juli 1933 krijgt aannemer Pieter Pikkert uit Groningen toestemming om de voormalige Handels- en Landbouwbank af te breken op voorwaarde, dat hij geen bouwafval deponeert op het voetpad en geen stremming van het verkeer veroorzaakt. Op 14 september van dat jaar krijgt hij vergunning voor de bouw van een garage en winkelhuis met elk een bovenwoning. Het ontwerp van dit pand is van het architectenduo Laffra en Bollen.
Na gereedkoming van het pand verkoopt Pikkert de zuidelijke helft van het pand (links op de foto) aan de jonge garagehouder Jan Machiel Postema uit Warffum. De andere helft verkoopt hij aan de slager Jan Hartsema uit Groningen. Het lijkt er echter niet op, dat Hartsema zich hier ook vestigt, want als bewoner van het pand wordt in het adresboek van 1935 de slager Jacob Kamps vermeld. Pas ruim 20 jaar later – in 1957 – wordt Jacob Kamps ook eigenaar.
In mijn vorige column en eerder in mijn column ‘Van Jan Perdok naar melksalon Bosma’, noemde ik al de persoon Meint Holtkamp. In 1925 is Holtkamp eigenaar van het gehele terrein aan de westzijde van de Rijksstraatweg tegenover de Molenweg. Dus niet alleen van het ‘huis met de pilaren’ (Rijksstraatweg 127), maar ook van de kleine arbeiderswoning noordelijk daarvan (Rijksstraatweg 125) en het pand van de melksalon (Rijksstraatweg 123). Holtkamp is afkomstig uit Kolham, zijn vrouw Frederika Everts heeft grootouders in Haren. De eerste activiteit van Holtkamp in Haren, die ik heb kunnen traceren is de koop van een boerderijtje op de Middelhorst (Oude Middelhorst 65, afgebroken) in het najaar van 1915. Of hij hier ook is gaan wonen, weet ik niet. Dat weet ik wel voor wat betreft de volgende aankoop van Holtkamp: de voormalige molenaarswoning aan de oostzijde van de Rijksstraatweg. Voor het geval u het niet weet, van 1822 tot 1885 stond de molen, die eerder in Harenermolen stond, in Haren aan de oostzijde van de straatweg. De Molenweg is naar deze molen vernoemd en dat is niet onbegrijpelijk, want de weg loopt over het terrein van de voormalige molen. Ook de woning van Holtkamp moet wijken voor de wegaanleg.
Holtkamp zoekt het vervolgens aan de westzijde van de Rijksstraatweg. Hij laat achter het ‘huis met de pilaren’ een landbouwschuur met ruimte voor veestalling bouwen en vervolgens bouwt hij in 1927 samen met Reinhard Gerhard Gelmers de dubbele woning Rijksstraatweg 123 en 125. Deze woning staat rechts op de foto. De linkerhelft is van Holtkamp, zo heeft hij verbinding met de achter Rijksstraatweg 127 staande landbouwschuur. De grond voor de rechterhelft verkoopt Holtkamp bij de bouw aan Gelmers, maar in 1952 koopt hij deze helft van de woning weer terug. Het ontwerp van de woning is van Tamme van Hoorn. Dit is een architect uit Loppersum. In het tijdschrift Stad & Lande jaargang 30, nummer 2, 2e kwartaal 2021 heeft Hans Rümke een artikel geschreven over deze architect. Rümke is nu op zoek naar meer door Van Hoorn ontworpen woningen in Haren. Gelet op de relatie, die er blijkbaar bestaan heeft tussen Van Hoorn en Holtkamp, is dat niet uitgesloten. Door de aanleg van de Molenweg zijn landerijen van Holtkamp geschikt geworden voor woningbouw. Overigens is de architect Tonnis Klaas van Eerden, van wie bekend is, dat hij in Haren veel gebouwd heeft en waarover Henk Bazuin heeft geschreven in het blad Harens Old Goud, 2020 nr. 2 van de Harense Historische Kring ‘Old Go’, een leerling van Tamme van Hoorn.
Helemaal links op de foto zien we bosschages. Dit is het terrein van het in februari 1940 afgebrande Hotel Horst (eerder bekend als De Jagtwagen). Toen de foto werd gemaakt lag dit terrein al zo’n twintig jaar braak.
In 1960 maakt de gemeente Haren plannen voor de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk, het Molenkwartier (nu bekend als Molenbuurt). Onderdeel van dat plan is de aanleg van een weg, die we nu kennen als de Vondellaan. Met de heren Kamps en Postema wordt onderhandeld over de verkoop van hun eigendommen. Postema heeft dan al de eigendom verworven van het perceel Rijksstraatweg 115. Het terrein van de voormalige villa Rezzago. De verkoop van zijn oude pand stelt Postema in staat op zijn nieuwe perceel een grotere garage te bouwen. Ook met Kamps wordt overeenstemming bereikt. In 1964 wordt het pand Rijkstraatweg 127 afgebroken. De dubbele woning Rijksstraatweg 123/125 treft niet veel later hetzelfde lot. Op het perceel van deze woning wordt de Vondelflat gebouwd. Kort daarop worden ook de woningen Rijksstraatweg 117 tm 121 afgebroken om plaats te maken voor de Hondsrugflat. En ook op het terrein van hotel Horst aan de noordzijde van de Vondellaan verrijst begin jaren zestig een nieuwe appartementencomplex. Zo ontstaat het straatbeeld, zoals wij dat nu kennen.
De columns ‘Harener Historie’ worden geschreven door Eppo van Koldam. Iedere twee weken verschijnt een nieuwe column. De eerste 78 columns zijn verschenen in het Harener Weekblad. De serie is per 1 april 2020 voortgezet op www.oldgo.nl. Dit is digitale column nr. 46.