Een vos, reigers en een wolf

Een vos, reigers en een wolf

En wat hebben de gemeenten Groningen en Utrecht daarmee te maken?
Het lijkt een beetje bedrieglijke titel, maar de oorspronkelijke eigenaar, het huis en de nieuwe eigenaar hadden allemaal dierennamen, hoe kom ik in dit onderzoek verzeild?

Naast de Dorpskerk in Haren liggen op het kerkhof rondom de kerk nog een zestal oude grafstenen (zie de foto van de oplevering na restauratie ca 1996). Drie daarvan betreffen leden van één familie. De gemeente heeft wel is waar voor een bordje gezorgd, maar dat behoeft wat onderhoud. Naast de tekst, die op de stenen is aangegeven, is verder geen informatie beschikbaar. In het kader van het thema 'Sporen' op de Open Monumentendag in 2008 is wat onderzoek gedaan. Hier volgt het resultaat.

Mr. Albertus Reiger, werd geboren in Leeuwarden op 6 februari en Nederlands Hervormd gedoopt op 18 februari 1780, als zoon van Timotheus Reiger en Baukje Bernardus (van der Meer). Hij studeerde rechten aan de Groningse Universiteit en vestigde zich daarna als advocaat in Groningen. Later werd hij benoemd tot auditeur-militair (aanklager bij de krijgsraad) voor Groningen en Drenthe. Hij huwde als 24-jarige te Groningen op 19 januari 1804 met Laurentia Adriana Margaretha Sijpkens, Nederlands Hervormd gedoopt te Groningen op 1 mei 1783. Zij was bij het huwelijk 21 jaar oud en dochter van Henricus Sijpkens, predikant, laatstelijk te Groningen en vanaf 1774 hoogleraar te Groningen en Elisabeth Huber.
Het echtpaar woonde in de Nieuwe Ebbingestraat, aan het Singel en later aan de Grote Markt te Groningen en had sinds ongeveer 1819 een buitenhuis te Haren, want Albertus Reiger kocht op 4 december 1818 de oude herberg ‘de Wolf’ te Haren, reeds ruim honderd jaar eerder, in 1714, bekend als “een huys bij Haaren, daar waar de Wolf uyt hangt” en kocht op 31 december van datzelfde jaar nog 9 grazen aangrenzend land. Hij kocht de herberg van de toenmalige eigenaar Roelf Vos, getrouwd met Jantje Homan, die de herberg en de boerderij de Vossenplaats in 1781 van de ouders Roelof Jelkes Vos en Grietje Jans Pathuis erfden.

Voordat burgemeester Boerema dus ook maar bestond, had Albertus Reiger zich de spreuk aangetrokken: “waarom zoudt gij wachten met buiten wonen, tot ge binnen zijt”, maar waarschijnlijker is dat hij na zijn benoeming tot auditeur- militair voor Groningen en Drenthe vanwege de afstand Groningen-Assen ergens halverwege wilde kunnen wonen. Albertus Reiger bouwde er een nieuw, groter, huis de Wolf en gebruikte dat als buitenhuis. Het huis stond er tot 1891, toen  werd voor een andere familie, namelijk het echtpaar Atze Wassenaar en Hendrika van Wely het huidige Huize de Wolf gebouwd. Deze familie kwam overigens ook uit Friesland. Hun dochter Anna Jeanetta Wassenaar huwde in 1919 met Johan Wytzius de Marees van Swinderen, maar de familie was toen al een achttal jaren uit Haren vertrokken naar Den Haag. Op de oude topografische kaart uit 1900 van Haren werd nabij dit huis een renbaan aangegeven. Atze Wassenaar stamde uit een befaamd paardenfokkersgeslacht.

Mr Albertus Reiger overleed te Groningen op 27 januari 1831 in de ouderdom van 50 jaar, en werd begraven te Haren, en zijn echtgenote, mevrouw Reiger-Sijpkens overleed te Haren op 10 mei 1855, in de ouderdom van 72 jaar. Zij zal te Haren op de ‘nieuwe’ begraafplaats aan de Kerkstraat zijn begraven. 
Bij de verkoop van het huis de Wolf, door de erven in 1855 na het overlijden mevrouw Reiger, werd ook een bijbehorende zitplaats in de ‘Abberings’ bank in de Ned. Herv. Kerk - de Dorpskerk - te Haren verkocht. Het geheel betrof toen: ‘Eene zeer aangenaam aan den Straatweg op korten afstand van Groningen bij Haren gelegen buitenplaats, bestaande in een logeabele heerenbehuizinge met schuur en stalling, wel aangelegde tuinen met een daarin gelegen kamp bouwland, tezamen groot één bunder, achtenzeventig roeden en tachtig ellen´.

Het echtpaar kreeg acht kinderen, en daarvan zijn te Haren op het oude kerkhof rond de Dorpskerk naast de vader van het gezin, nog begraven: de oudste zoon: mr Henricus Reiger, gedoopt Groningen 19 december 1806, vernoemd naar moeders vader; hij studeerde ook rechten te Groningen en vestigde zich net als zijn vader als advocaat te Groningen, werd later rijksadvocaat, en overleed op jonge leeftijd, oud 40 jaar, te Groningen op 30 september 1846, wonend in de Oude Ebbingestraat. Hij huwde Groningen 30 oktober 1839 met Willemina Louisa de Jongh, geboren Kampen 1806, overleden Groningen 17 januari 1899, oud 83 jaar, dr van Wybrand Adriaan de Jongh, kolonel en Anna Geertruid Noot.


Uit dit huwelijk werden drie zoons geboren, waarvan de tweede zoon Wijbrand Adriaan Reiger, geboren 10 juli 1842, gemeentesecretaris van Groningen en later hoogleraar staatshuishoudkunde aan de Groningse Universiteit werd, en naar wie de Reigerstraat in de Korrewegbuurt van de gemeente Groningen werd genoemd. Hij trouwde en de vijf nagelaten weeskinderen van een broer van zijn vrouw werden door hem en zijn echtgenote in huis genomen en groot gebracht. Een door Frans Bach geschilderd portret van hem hangt in de senaatskamer van de Rijksuniversiteit te Groningen. De derde zoon Bernardus Reiger, geboren 14 januari 1845, overleden Utrecht 31 januari 1908, die eerst militair, maar later industrieel (beetwortelsuikerfabrikant), en daarna gemeenteraadslid en een succesvol wethouder en een bekend en gewaardeerd burgemeester (1891-1908) van de gemeente Utrecht werd, een borstbeeld van hem staat op de Maliebaan in Utrecht.
Te Haren werd ook nog begraven de jongste dochter: Sara Catharina Reiger, geboren Groningen 30 januari 1825, overleden Groningen 23 mei 1838, oud 13 jaar. 
De overige kinderen waren:
Johanna Boudina Reiger, ged Groningen 01-02-1805, zij huwde in 1838 met Jacobus Salverda, militair, weduwnaar van Gezina Wilhelmina van Swinderen.
Albertina Baukjen Reiger, ged 08-09-1809
Bernardus Timotheus Reiger, geb 13-11-1812
Elizabeth Reiger, geb 15-09-1814
Frederik Ulrich Herman Reiger, geb 07-04-1818
Wilhelm à Brakel Reiger, geb 05-07-1821, ovl den Haag 30-01-1903, officier van Justitie in Batavia, zijn nageslacht met de naam à Brakel Reiger wordt beschreven in Ned. Patriciaat 1918, pag 322 ev.

Roelof van Wijk 2008, aangevuld 2009, voor de Harense Historisch Vereniging Old Go

Old Go

De Harense Historische Vereniging Old Go is opgericht in januari 2010 en houdt zich bezig met de geschiedenis van de voormalige gemeente Haren. De gemeente bestond uit de dorpen Haren, Glimmen, Onnen en Noordlaren en de buurtschappen Essen, Dilgt en Hemmen. Op 1 januari 2019 is de gemeente Haren in het kader van de gemeentelijke herindeling samengegaan met de gemeenten Groningen en Ten Boer. 

Gevarieerd aanbod

Lezingen en excursies

Organisatie Open Monumentendag 

Uitgave van Harens Old Goud, 2x per jaar, een tijdschrift met een breed aanbod van artikelen en oude foto's

Publicaties in Haren de Krant

Presentatie en promotie op evenementen.

Info-centrum

Kom eens langs in het Info-centrum van Old Go! Elke eerste donderdag van de maand kunt u van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor inzage in ons archief. We hebben een luisterend oor voor uw (oude) verhalen met of zonder foto’s. Voor vragen en informatie kunt u mailen naar info@oldgo.nl. Het adres is: Oude Brinkweg 12A, Haren; de trap op naar boven.   

Contact

Wilt u lid worden?  Zie ons aanmeldingsformulier. 

Heeft u een algemene vraag of opmerking:  info@oldgo.nl

Wilt u een artikel of foto's aanbieden voor Harens Old Goud: redactie@oldgo.nl